Alfabet emocji

Alfabet emocji – skąd taki pomysł? W każdej rozmowie z rodzicami pytam o emocje. Na zajęciach TUS, są bloki poświęcone właśnie nim. Na warsztatach dla rodziców również bardzo dużo się o nich mówi. Emocje – coś, dzięki czemu istniejemy i funkcjonujemy. Dlaczego są one takie ważne? Bo pełnią bardzo ważną funkcję adaptacyjną. Kiedyś uważano, że emocje to coś co dezorganizuje pracę umysłu i zaburza funkcje poznawcze, dzisiaj już tak nie jest.

Platon twierdził, że emocje i rozum są w konflikcie. Stosował tzw. metaforę rydwanu. Każdy z nas jest woźnicą rydwanu, który prowadzą dwa rumaki – czarny i biały. Biały reprezentuje to, co racjonalne, czarnym targają namiętności. Gdy prowadzi czarny to wygrywają emocje, gdy biały to rozum wiedzie prym. Zwycięstwo rumaka czarnego… uważane było za klęskę. Uważano, że szczęśliwi jesteśmy wtedy, gdy trzymamy czarnego konia w ryzach i rozumnie kierujemy swoim życiem.

Rodzaje emocji

Paul Ekman (1992) wyróżnił emocje podstawowe:  radość, strach, gniew, smutek, wstręt, zaskoczenie. Badacze nie mają zgodności w kwestii tego, czy te emocje faktycznie są podstawowe i czy taka klasyfikacja jest zasadna. Jednak w większości funkcjonuje ta klasyczna klasyfikacja Ekmana. Emocje te pojawiają się szybko, trwają krótko,generują reakcję, której jednostka nie kontroluje. Ponadto są spójne w ekspresji mimicznej i są niezależne od wzorców kulturowych. Dlatego też pojawią się one w alfabecie emocji, który właśnie powstaje.

Oprócz nich istnieją jeszcze emocje złożone. Plutchik (1980) zwraca uwagę na to, że pomiędzy poszczególnymi emocjami występują przeciwieństwa i niektóre z nic są do siebie bardzo podobne. Stwierdził, że emocje można uporządkować w modelu kołowym. Sąsiadujące w tym modelu emocje tworzą diady a dzięki pomieszaniu emocji podstawowych powstają emocje złożone. Mieszanina emocji złożonych daje emocje drugiego rzędu. Trzeba pamiętać, że mogą pojawiać się one w specyficznych sytuacjach społecznych. Są nimi np. poczucie winy, wstyd, nadzieja, duma czy poczucie bezpieczeństwa.

Alfabet emocji – spis:

1. radość,
2. strach i jak pracować ze strachem,
3. gniew,
4. smutek,
5. wstręt,
6. zaskoczenie.